16. Ondewiesvernieeling
Hogescholen en universiteiten gingen zich in de beginjören vieftig steeds meer met het legere onderwies bemeujen. Pedagogen, psychologen, onderwieskundigen wieren opekweekt an de universiteiten. De tied dat een mense enkeld möör verstand van het ‘vak’ kon kriegen deur as ‘krullenjongen’ in de scholezelluf te beginnen tiedens zien theoretische opleiding was veurbie en veur goed! De ellende van zich te bemeujen met het praktishe werk van de man of vrouw met het stuk kriet in de hand, was begonnen! Verniejingscursussen wieren deur de inspecties van het onderwies uut de grond estampt, wiel de mensen in de scholen toch altied al verniejend bezig wazzen. Het was nog een geluk dat der oke nog op de kweekscholen veur onderwiezers en onderwiezeressen pedagogiekmensen rondliepen diee uut de praktijk van het legere onderwies voortekommen wazzen! Op het Departement van Onderwies wisten ze helemoale van toeten noch bloazen. Der ontstonden al heel gauw grappen oaver de ‘achterlijkheid’ van de ambtenären op het onderwiesdepartement.
Een veurbeeld: Een schoolheufd van een ‘school voor buitengewoon lager onderwijs’ hef subsidie anevroagd um verniejingsprojecten in de schole te beginnen. Hee krig een oproop um zien anvroage in Den Haag te kommen verdedigen. Hee weet dat hee gin enkele kans maakt, wan der mot wel verniejd worden, möör geld derveur is ter nieet.
In de wachtkamer ten departemente zit wel tien wachtenden veur hem. Ene veur ene mot ze binnenkommen. As ze weer noa buten komt, antwoordt ze op “En …. ??” steevaste: “Anvroage ofewezen”. Umdat ze oke van anderen de uutslag wilt weten, wacht ze in de wachtkamer. Dan is het heufd van de debielenschole an de beurte. Binnen driee minuten kump hee juichend noa buten. “Gelukt …. !!” rup hee. “Hoe kan dat nou … ?” vroagt de anderen. “Daar binnen zitten allemaal oud-leerlingen van mij!” zeg’ het schoolheufd.
De verniejingscursussen wieren verplicht! De schole uut Olst most de cursus in Zutphen volgen. Met zien zessen gingen ze der hen. Een professor uut Groningen hield een inleiding. Hee begon met te vertellen dat hee natuurlijk allenig möör de theorie geven kon. In de praktijk mosten de leerkrachten zien theorie uutproberen. Hee begon met het vak ‘Rekenkunde’ Hee zocht der ene diee veur de volgende les zien theorie in praktijk brengen wol. Zien theorie hield in da’j de kinder eerst de sommetjes zelluf uut most loaten zeuken en dan mosten kieken hoe of de kinder tut het antwoord ekommen wazzen. Gerrit most in zien klasse net beginnen met stärtdelingen. Hee stelden zich dalijk beschikböör veur dit experiment!
Rèkenles. Cijferen. Gerrit schreef op het bord: 2 / 246 123 3 / 369 123
De stärten werkten hee helemoale uut. ‘Staartdeling’ zetten hee der noast. Toen zetten hee Doe hetzelfde met 4 / 448 . Je hoeft alleen maar de tafels van 2, 3 en 4 te kennen.
Hee gaf de kinder hun cieferschrift en hee ging veur de klasse zitten. De kinder keken hem nieet begriepend an. Ene stak der de vinger op. “Ja .. ?” “Wat betekent dat allemaal?”
Gerrit legden uut dat honderdtallen, tientallen en eenheden 200 en 40 en 8 lieten zieen. Dat in de deling hetzelde gebeurden. Hee deej het oke bie delen deur driee. Toen wären de kinder met 448 : 4 zoo klöör.
In de volgende verniejingslesse lei hee an de ‘prof’ uut dat hee de kinder eerst de sleutel had motten geven, veurdat ze de deure lös konden doon. “Ik had oke nieet anders verwacht”, zei hee op zien plat. De professor was èven dom as eigenwies: “Dan hebt U het verkeerd aangepakt”, zei hee.
Gerrit en zien collega’s uut Olst hielden het veur gezieen. Ze besloaten nieet meer nöör de cursus te goan! Of zee het onderwies döörmee ered hebt?
