103 Verskes maken
Een onbekende man zut e op het schermken as de klingel eklonken hef. “Joa”, zeg Gerrit. “Kan ik ter èven inkommen?” Gerrit drukt op het blauwe knöpken en hee löp gelieke deur nöör de veurdeure. Hee dut hem lös en drukt de hem too-estoaken hand. “Janszen, met –es- -zet-“, zeg de man. “En Henk van veuren”. Het is onmiskenböör een Twent, wat Gerrit heurt an de dichteknepen klanken. “Oet Èènske” gef an dat Gerrit het onderscheid met andere dialecten goed eheurd hef. Hee neugt Henk binnen en budt hem metene koffie an. “Zwärt”, zeg Henk. Èven later steet ter een lekker bäksken veur ’s mans neuze.
Het blik een echte Twent: nieet dalijk beginne oaver wöör of iej veur komt. Net een Sallander.
Noa een minuut of tiene gekuier kump Henk met zien vroage: “Noe nog es wat!” En dan haalt Henk een operold book met spiraalrugge uut zien binnenzak en Gerrit herkent zien “Taalexplosies” met blauwe umslag. Het blik deel II te wèèn, wöörin twee humoristische toneelstukskes en een stuk of wat Columns ‘Deventer Dagblad’ stoat. Henk hef oaver dat werksken twee vroagen. In de eerste plaatse wil e graag weten of hee zelluf de eenakters vermenigvuldigen mag, want zien toneelclubken wil de “leuke” stukskes opvoeren. En tweedens vrög e zieneigen of wöör e de verskes van Crödde van Niessel vinden kan, want in deel twee steet ter ginene.
Gerrit begint te lachen en vertelt dat iederene al zien teksten vriejelijk gebruken mag, dat e ze döörumme zoo uutegeven hef, gewoon een twintigtal loaten printen bie ‘Passe-Partout’ in Diepenveen, onder eigen beheer, en tegen de zuvere kostpries uutegeven. In de delen ene, driee, viere en vieve stoat een keur van zien verskes in het Nederlands en in de Strèèktaal, “Möör Henk, a’j een computer hebt, kui’j al mien verskes vinden op internet, op mien eigen domein”. En hee nemt Henk mee nöör zien werkkamer. Hee löt hem veur het scherm zitten en zet zien ‘MEDION’ an. Henk vindt dat e een snelle computer hef. Gerrit löt hem de homeplug zieen diee in het stopcontact stek en vertelt hem dat het signaal via de elektriciteitsleiding geet.
Dan geet e nöör internet en teunt wat e döör intoetst: www.gwkuijk.nl, en Henk schrif het op. De homepagina kump ter veur en hee klikt op ‘Bijzondere dingen’. Henk noteert weer. Dan verschient een liesken met driee dinger. Het laatste dink is ‘Literatuur’ (proza en poëzie). Hee klikt weer. Der verschient noe een lange lieste, genummerd en wel, met oaver de honderd nummers. Hee klikt op ’99 Oranjebitterbal -- hik -- hik --‘ en een versken verschient dudelijk op het scherm. Hee les het veur. “Humoristisch”, zeg Henk noa het lèzen. Hee vrög of e al diee dinger gebruken mag. “Natuurlijk”, zeg Gerrit, “Der bint zellufs taalcursussen en strèèkbie-eenkomsten diee mien dialectverskes en diee in het Nederlands gebruukt veur de lessen en döör bin ik best wies mee. En het kost oe allemoale niks! Ik geve het gratis vort via de computer, veur mien is het zuver lieefhebberieje”.“Bedankt, möör dan heb ik nog een vroage. Twintig jöör elejen hef ‘Boekhandel Praamstra’ oew “Een Dèventer Jonge in Oorlogstied” uutegeven. Ik wille dat book graag hebben, möör het is nergens meer te koop”. – “Toovallig heb ik gister der net ene weerumme ekocht, een heel mooi exemplaer. Ik hebbe namelijk een menneken dat veur mien de antikwäriaten ofsnort um ze veur mien te kopen. Dissen hef mien twalef euro ekost en döör meug iej hem veur meenemmen”. En Gerrit haalt het book uut zien schooltasse. Hee slöt het willekeurig lös, net bie het dialectvers vers op bladzieje zeuvenenveertig: ‘Bram, de dichter.’ En hee les het veur. Hee zut dat het genieeten is veur Henk.
“Ik hebbe gin geld bie mien”, zeg Henk – “Met contant betalen kui’j oaveral terechte…, hier … meenemmen”. En hee drukt Henk het book in de hand. “Komt möör ens gauw weer !”
