8 Dr. Chris Soumokil
Vriedag de negentienden was het noe al weer. De treinoaverval was al een paer dagen achter de rugge. Gust had alles enkeld op de radio volgen kunnen noa zien bezeuk an de kazerne in Steenwiekerwold. Alleen Tom was döör toen achterebleven. Hee had bienoa veertien dagen in de bosrand bie de spoorliene ebivakkeerd met zien kameroaden. Hee kon vandage zien verjöördag thuus in Diepenveen vieren. Gust was zelluf met Marjolein en Karel de tweede december nog veur het duuster inviel weer thuus ewest. De rest had hee op de tillevisie en de radio motten volgen. Völle had hee der nieet van esnapt, möör wel dat mevrouw Soumokil, de weduwvrouwe van de eerste president van de “Republik Maluku Selatan”, de ‘RMS’, samen met ingenieur J.A. Manusama, diee sinds zesenzestig president was, nöör de trein ewandeld was, onder dekking van licht geschut, en de oavervallers op andere gedachten ebracht had.
Noe zat hee met “De levensroman van Johannes Post” in zien handen. Hee had diee lèvensechte roman van Anne de Vries nog ens weer elèzen en hee was het met zichzelluf ens dat diee adjudant van de Rijkspolitie ook een ‘Post’ was, dat Tom Evers der ook ene was; dat het verschil met Johannes enkeld was dat diee dood was, zieneigen e-offerd had, net zoo as Chris Soumokil, wöörvan e nog een heleboel wist! Hee had immers al lange een zwak ehad veur diee KNIL-mensen, diee noe huneigen met hun hele gezin offeren wollen veur hun republiek, veur hun Nederland oke. Wat waren diee mensen bedroagen deur de Nederlandse ‘regeringen’! Hee kreeg der nog de troanen van in de ogen. Hee wist nog hoe of in de jören zestig zien belangstelling veur diee mensen begonnen was. Hee had een bezeuk ebracht an de Opleidingsschole veur kleuterleidsters in Apeldoorn veur zien bedrief en döör een Molukse leerlinge esproaken. Sarah heetten dat meiken. Zee had al esnapt dat het verblief van de Molukkers in Nederland lange duren zol! Döörumme wol zee zich woapenen veur de tookomst! Ook zee bleek een ‘Post’. Veur haer was Chris Soumokil een ‘Vader des Vaderlands’, zooas Willem van Oranje veur Nederland. Helaas had Chris, diee vlak veur de Tweede Wereldoorlog substituut-officier van justitie in Batavia op Java wier, zien Zuid-Molukken nieet onofhankelijk van Indonesië kunnen maken. Hee had de oorlog tegen Soekarno verloren en hee was op Ceram op twee december drieeënzestig op achtenvieftigjörige lèèftied gevangen enommen deur de Indonesische troepen. Zien guerrilla was toen gauw veurbie. Der wier een proces tegen hem begonnen. Chris vertikten het Bahasa Indonesia te sprèken, allewel hee diee taal heel goed beheersten! Hee sprak enkeld … Nederlands. Toen Gust an al diee dinger dacht, herinnerden hee zich hoe of hee altied met de Molukkers mee-elèèfd had. Hee had oke zon respect veur doctor Soumokil ehad, umdat diee epromoveerd was in vierendertig, nog gin dertig jöör old, op het proefschrift “De deskundige in de Nederlansch-Indische jurisprudentie – studie van materieel strafrecht”. Hee wist de titel nog uut zien heufd!
Op negenenvieftigjörige lèèftied wier het doodvonnis oaver hem uutesproaken. Onder de macht van Soekarno wier in viefenzestig het vonnis voltrokken. Zestig was Chris Soumokil toen.
Gust dacht an de betekenis van Molukken. Hee had ens elèzen dat het van “Jazirat al-Muluk” kwam: “Eiland der Koningen”. Nou, Doctor Christiaan Robbert Steven Soumokil was in de ogen van hem, Gust, een “Koning” en zien weduwe een “Koningin”. Was het tooval dat ‘Soumokil’ een anagram was van ‘Ios Moluk’? “Jozef de Koning” was een beeldende name! Hee dacht an Jozef de Onderkoning, diee zien volk nöör Egypte liet kommen! Möör dat volk ging later weerumme nöör Kanaän! Hoe zol het met de Zuud-Molukkers goan … ?
Dr. Chris Soumokil
Vrijdag de negentiende was het nu al weer. De treinoverval was al een paar dagen achter de rug. Gust had alles alleen op de radio kunnen volgen na zijn bezoek aan de kazerne in Steenwijkerwold. Alleen Tom was daar toen achtergebleven. Hij had bijna veertien dagen in de bosrand bij de spoorlijn gebivakkeerd met zijn kameraden. Hij kon vandaag zijn verjaardag thuis in Diepenveen vieren. Gust was zelf met Marjolein en Karel de tweede december nog voor de duisternis inviel weer thuis geweest. De rest had hij op de televisie en de radio moeten volgen. Veel had hij er niet van begrepen, maar wel dat mevrouw Soumokil, de weduwe van de eerste president van de “Republik Maluku Selatan”, de ‘RMS’, samen met ingenieur J.A. Manusama, die sinds zesenzestig president was, naar de trein gewandeld was, onder dekking van licht geschut, en de overvallers op andere gedachten gebracht had.
Nu zat hij met “De levensroman van Johannes Post” in zijn handen. Hij had die levensechte roman van Anne de Vries nog eens weer gelezen en hij was het met zichzelf eens dat die adjudant van de Rijkspolitie ook een ‘Post’ was, dat Tom Evers er ook één was; dat het verschil met Johannes alleen maar was dat die dood was, zich geofferd had, zo als Chris Soumokil, over wie hij nog heel veel wist! Hij had immers al lang een zwak gehad voor die KNIL-mensen, die nu zichzelf met hun hele gezin offeren wilden voor hun republiek, voor hun Nederland ook. Wat waren die mensen bedrogen door de Nederlandse ‘regeringen’! Hij kreeg er nog de tranen van in de ogen. Hij wist nog hoe in de jaren zestig zijn belangstelling voor die mensen begonnen was. Hij had een bezoek gebracht aan de Opleidingsschool voor Kleuterleidsters in Apeldoorn voor zijn bedrijf en daar een Molukse leerlinge gesproken. Sarah heette dat meisje. Zij had al begrepen dat het verblijf van de Molukkers in Nederland lang zou duren! Daarom wilde zij zich wapenen voor de toekomst! Ook zij bleek een ‘Post’. Voor haar was Chris Soumokil een ‘Vader des Vaderlands’, zoals Willem van Oranje voor Nederland. Helaas had Chris, die vlak voor de Tweede Wereldoorlog substituut-officier van justitie in Batavia op Java werd, zijn Zuid-Molukken niet onafhankelijk van Indonesië kunnen maken. Hij had de oorlog tegen Soekarno verloren en hij was op Ceram op twee december drieeënzestig op achtenvijftigjarige leeftijd gevangen genomen door de Indonesische troepen. Zijn guerrillastrijd was toen gauw voorbij. Er werd een proces tegen hem begonnen. Chris vertikte het Bahasa Indonesia te spreken, hoewel hij die taal heel goed beheerste! Hij sprak enkel … Nederlands. Toen Gust aan al die dingen dacht, herinnerde hij zich hoe hij altijd met de Molukkers meegeleefd had. Hij had ook zo’n respect voor doctor Soumokil gehad, omdat die gepromoveerd was in vierendertig, nog geen dertig jaar oud, op het proefschrift “De deskundige in de Nederlansch-Indische jurisprudentie – studie van materieel strafrecht”. Hij wist de titel nog uit zijn hoofd!
Op negenenvijftigjarige leeftijd werd het doodvonnis over hem uitgesproken. Onder de macht van Soekarno werd in vijfenzestig het vonnis voltrokken. Zestig was Chris Soumokil toen.
Gust dacht aan de betekenis van Molukken. Hij had eens gelezen dat het van “Jazirat al-Muluk” kwam: “Eiland der Koningen”. Nou, Doctor Christiaan Robbert Steven Soumokil was in de ogen van hem, Gust, een “Koning” en zijn weduwe een “Koningin”. Was het toeval dat ‘Soumokil’ een anagram was van ‘Ios Moluk’? “Jozef de Koning” was een beeldende naam! Hij dacht aan Jozef de Onderkoning, die zijn volk naar Egypte liet komen! Maar dat volk ging later terug naar Kanaän! Hoe zou het met de Zuid-Molukkers gaan … ?
