63 Donderdag, 7 november 2013 - Lieefde en liejen ...!
As ik mien liefblad lössloa bie de ‘Familieberichten’, geet ter een schöksken deur mien hen: Ik ziee in vette letters Johan Praamstra stoan onder ‘Overleden’, in de eerste ankondiging. Ik lèze het bericht, dat as opschrift hef: In goede machten liefderijk geborgen. Ik kriege metene een brok in de kèle, want dit zeg wel wat oaver de lèvensoavertuging van “Mijnheer” Praamstra, zooas ik hem altied neume. Dan ziee ik dat hee drieeënnegentig jöör op disse eerdkloot hef meugen wèèn; hee is dus zeuven jöör older as mien.
En dan ziee ik mieneigen weer lopen in de ‘Lange Bee’ in de jören zestig. Het is veurjöör en ik mot èven bie hem wèèn um de bokenlieste van de ‘Kleuterkweek’ in Apeldoorn te brengen, met dat “Mijnheer” der väste rèkening mee holden kan dat ter weer een boel nieje leerlingen veur diee opleiding hun boken bie hem betrekken wilt. Binnen in zien “Boekhandel Praamstra” word ik deur hem as altied verwelkomd met de woorden: “Ah, mijnheer Kuijk, ik weet al wat U komt doen; laten we de lijst maar eens bekijken”. Zien glinsterende ogen in zien vrindelijke al wat grieze köpken kiekt mien vol trouw an. Dan bekieke wiej de bokenlieste. “Weet U al hoeveel leerlingen uit Deventer uw school komen bezoeken?” – Ik neume het verwachte antal. Ik wete ook al dat mijnheer Praamstra zörgt dat e veur de eerste leerlingen diee zich bie hem meldt, de boken al in veurroad hef, as zee diee komt bestellen. Diee leerlingen vertelt mien dan later heel verbaasd: “Ik bestelde mijn boeken bij Praamstra en ik gaf hem mijn lijstje en hij zei: “Heb je even tijd? Dan kun je ze dadelijk meenemen”. Dat vond ik toch zo gemakkelijk!”
Ik goa der möör ens rustig bie zitten um de advertentie goed te lèzen. In gedachten condoleer ik de noabestoanden ene veur ene, ook al kenne ik ze helemoale nieet, möör ik denke an de tied dat mien olders oaverlejen en wat is het dan fein te weten dat een hoop mensen met oe meelèèft. Enkeld Meneer zien vrouwe heb ik uut de verte ekend. Ik ziee haer nog zitten tussen de middag in “Rust Roest”, de ‘èètboerderieje’ van ‘Brinkgreven’, wöör Ali en ik gedurende enige jören of en too kwammen um een middagmoal te nuttigen. Ik ziee mevrouw Praamstra weer zitten met haer man. Zee kwammen döör in de wèke èten, umdat zee meujlijk meer veur haer huusholding zörgen kon; Meneer nam een groot deel van de zörg op zich, wat in diee tied al “mantelzörg” eneumd wier. Ik ziee Meneer zien vrouwe heel veurzichtig begeleiden nöör haer zitplaatse en ik heur hem weer zeggen: “Dag mevrouw en mijnheer Kuijk”.
Kort döörnoa binne wiej veur een dagjen uut in Kampen, bie gelègenheid van de “Kamper – Ui-t-dagen”. Ik ziee Meneer wandelen met een groep mensen deur de binnenstad. In mien herinnering stoat ze bie de toren wöör boavenin de bereumde koo hangt. Èven later wandelt Ali en ik langes de kade. Döör lig een salonschip van ‘Rederij Van der Scheer’, ik geleuve “De Eureka”. Der geet mien een lichken op: Meneer hef een vrieje dag ekregen, net as anderen diee mantelzörg verricht, en hee mag ter echt een dagjen uut um een beetjen bie te kommen. ‘Meschiens’, denk ik, ‘heb ik dat wel helemoale mis’, möör noe ik teran terugdenke, geleuve ik toch dat ik gelieke ehad hebbe.
Perseunlijk contact heb ik al jören nieet meer met mijnheer Praamstra ehad. Noe is het wel èven schrikken. Ik legge de krante weg en goa de märgenbrootram klöörmaken. Ik heure Ali douchen en ik bin toch gelukkig! Want ik ziee nog steeds het beeld van mijnheer en mevrouw Praamstra bie “Rust Roest” veur mien: twee olde mensen, een lèven lang in lieefde en leed verbonden. Hun lieefde blif..., hun beider leed is elejen. Ons zal het ook zoo goan… en dat gef mien troost. En dan steet plotseling Ali achter mien in de woonkamer: “Wil je me even helpen…?” Ik doo het snoer kralen um haer hals en hoake dat in haer nekke dichte onder “Mijnheer Praamstra is overleden”. – “Ach …!”. – En zee les andachtig het ‘Overlijdensbericht’. … Lange stilte… .
