156 Naar Dabo
Vrijdag de vierde leek een miezerige dag te worden. Top besloot met de mannen een autoritje te gaan maken. Judith en Jan wilden liever op de camping blijven, lekker lezen onder de luifel van de caravan. Via Sarrebourg, dat op zestien kilometer van de camping ligt, reden ze de Vogezen in. Top kon onderweg aan de mannen vertellen, waarom ze hier kampeerden. Hij vertelde dat hier tussen dertig en achtendertig een deel van de ‘Maginotlinie’ gebouwd was, een verdedigingsgebied dat vanaf Luxemburg langs de grens met Duitsland kilometersbreed met forten en stekelige ‘onneembare’ hindernissen bezaaid was. Wel vijfentwintig versterkingen waren er gebouwd. De Duitsers zouden daar nooit ‘door’ kunnen breken. Zij reden nu in de sector Metz van die linie. Dit gebied was alle eeuwen door afwisselend Frans en Duits geweest. Na de Eerste Wereldoorlog van veertien tot achttien was het gebied weer Frans geworden, maar de Duitse troepen liepen in een zogenaamde ‘bliksemoorlog’, in het Duits ‘Blitzkrieg’, door en om de ‘Maginotlinie’ heen en van veertig tot vijfenveertig was het gedeelte waar zij nu reden, Duits territorium, Duits gebied. Na de Tweede Oorlog werd het natuurlijk weer Frans. Veel oudere mensen waren hier dus als Frans staatsburger geboren, veel jongeren als Duitser en de nog jongere mensen weer als Fransman of –vrouw. Er waren veel mannen in deze streek die in de Eerste Wereldoorlog in het Franse leger hadden gediend en hun jongere broers later in het Duitse leger. Dat vonden de mannen maar raar. “Dus de ene broer was eigenlijk de vijand van de andere”, zei Eddy. “Ze hadden een verschillend ‘Vaderland’”.
Top probeerde uit te leggen dat de meeste soldaten niet vochten voor het ‘Vaderland’, maar omdat ze dienstplichtig waren, dat de Overheid van dat moment hen dwong te vechten, maar dat de meesten dat niet wilden feitelijk! “Er zijn er genoeg die dienst weigeren. Ik heb een neef die daarvoor een jaar in de gevangenis heeft gezeten. Toen een officier bij de keuring aan hem vroeg waarom hij “zijn Vaderland” niet wilde dienen, zei hij: “Mijn Vader heeft geen land!” Hij mocht wel andere verplichte arbeid daarvoor in de plaats doen, namelijk als hulpverpleger werken in een psychiatrische instelling in Woensel, maar dat weigerde hij ook. Toen moest hij naar Nieuwersluis”.
Ze kronkelden de Vogezen in en bereikten Dabo. Daar, op die bergtop, zagen ze de kapel van Saint Léon. Ze parkeerden de auto en klommen erheen. Ze kochten een toegangskaartje voor het Chateau –Roche- de Dabo en de kapel. Te toegangsprijs bleek slecht één franc, F 1,- , per persoon te bedragen, drieëndertig cent dus. Top las hardop voor wat er op het kaartje stond: “Commune de Dabo – Moselle – pour accès au ROCHER de DABO – No. 090120 – A présenter à toute réquisition”. Hij vertaalde het meteen in het Nederlands.
Helaas was het weer nog zo miezerig, dat het uitzicht niet verder ging dan tot aan de matglazen nevel. Maar binnen was het prachtig. Alles deed heel Romaans aan.
Van de Nederlandse tekst van de ‘koptelefoongids’ was niets te volgen, omdat die met de Franse slag veel te snel afgeraffeld werd. Top vond dat heel humoristisch. Tegen de ‘wacht’ zei hij na de rondleiding in zijn beste Frans, wijzend op het geluidsapparaat: “Il tourne trop vite”. Hij maakte snelle draaibewegingen met zijn rechter wijsvinger daarbij. “Mille excuses, mille excuses”, hakkelde de man. Hij maakte gebaren waaruit bleek dat hij het ook niet helpen kon.
In het ‘HOTEL’ naast de kapel gingen ze koffie drinken. “Café au lait”, bestelde Top. Eddy herhaalde het en maakte handbewegingen om aan te geven dat hij een koe zat te melken: “Café, boeh…, boeh.. “. De ober moest verschrikkelijk lachen: “Savant …’savant .. et plaisant …, plaisant … aah … aaah … aaah!” De mannen lachten mee natuurlijk.
De koffie smaakte heerlijk!
