148 Fietscrosser
Ook de dagen na het bezoek aan Bronkhorst bleef het weer prachtig. De natuur pronkte met zijn jonge groen en Top kon zich levendig voorstellen dat ‘Bronk’ een nevenvorm van ‘Pronk’ zijn moest, want de ‘horst’ van ‘Bronk’ lag net zo in het jonge groen te pronken als hier Nieuw Rande. Maar ook hier was nu de stilte van een processie verdwenen. Vernielden de toeristen de stilte van het kleinste stadje van Nederland, hier waren de toerrijders die op hun halve racefietsen met veel lawaai over de paden vlogen. Gelukkig bleven zij nog op de zandwegen en fietspaden, de crossers met hun kleine karretjes raasden ook zo maar door de bossen tussen de bomen en struiken en schiepen modderbaantje na modderbaantje over verboden terrein. Rondom de grote vijver rechts van de Schapenzandweg tegen het landgoed aan was er ook weer eentje bezig het bos te herscheppen in een woestenij. Jonge boompjes werden tegen de vlakte geknakt en de bodem werd tot modder gemalen. Top kon zich de baldadigheid van deze jonge crosser best voorstellen, hijzelf was vroeger ook geen lieverdje geweest, maar hij vond tocht dat hij moest ingrijpen als hij de kans kreeg. Hij liep in de richting van de bosvijver naar het pad dat wandelaars al gelopen hadden en dat nu door het crossen vernield dreigde te worden. Hij ging midden op dat pad staan. Langs de vijver kwam de crosser voor de zoveelste maal aangeracet. De crosser remde schuivend door het modderbad. Hij reed bijna tegen Top op. Toen stond hij hijgend naast zijn fiets of eigenlijk met één voet nog op de trapper. Brutaal keek hij Top aan. “Weet jij wel dat je hier eigenlijk helemaal niet komen mag? En zeker niet met een crossfiets”, zei Top streng. De jongen keek hem uitdagend aan. “Zieet möör da’j mien tegenholdt!” schreeuwde hij. “Iej hebt hier niks te vertellen! Iej bint diee vent diee op ‘Weltevree’ wönt. Ik wete oe wel te vinden a’j mien nieet met rust loat!”
Top schrok van zoveel agressie. Maar hij mocht nu niet toegeven, besefte hij. Hij besloot de jongen, hij schatte hem op een jaar of zestien, in zijn moers taal aan te spreken. “Mot iej ens goed luusteren, keerltjen. Ik proate netjes tegen oe en ieje dus tegen mien, hei’j dat goed esnapt? Bin iej dat nieet van plan, dan loat ik oe hier ter plekke de banden lööglopen nieet allene, ik hale de ventielen der oke nog uut, dan kun iej diee met oew vader of moder op ‘Weltevree’ weer op kommen halen. Is dat begrepen”.
De jongen begon verschrikkelijk te huilen, hij leek gebroken. Hij liet zijn fietsje vallen en zakte schreiend op de grond. “Mien vader is veu-eu-eur veertien dagen estör-ör- örreven”, snikte hij hortend. Top wist niet meer wat hij zeggen moest. Hij knielde bij de jongen neer. Hij streek hem over zijn dikke bos haar. De jongen keek verbaasd en verrast op. “Wat mot ik toch doon! Ik wazze net jörig ewest en hee had mien disse crossfietse nog kado egeven veur mien verjöördag. Kiek, hee hef mien name en postcode der nog inegraveerd”. Top keek. Er stond duidelijk Jan Janzen. 74 .. en dan de letters.
De jongen stond op. “Wil iej niks an mien moder vertellen? Zee hef het al zo zwöör. En zee is nog werkeloos oke!” “Iej vertelt het zelluf an oew moder. Zeg ter möör bie dat ze trots op oe wèzen kan!” Jan keek ongelovig. “Joa, iej denkt immers zoo an haer da’j nieet wisten hoe het verder mot, dat iej van de weeromstuit räre dinger gingen doon. Logisch toch?!”
Jan begon ineens te lachen. “Iej hebt geliek, man. Ik wete gewoon nieet hoe ovve wiej deruut kommen mot!”
Samen liepen ze naar ‘Weltevree’. Oma was alleen thuis. Top zag wel dat Oma voelde dat er iets aan de hand was. Hij vroeg of zij koffie wilde zetten. Even later waren ze in een druk gesprek gewikkeld, met zijn drieën. Daarna reed Jan Janzen, voor Top duidelijk zichtbaar opgelucht, naar huis. Een kwartiertje later ging de telefoonbel. Top nam op: “Met Meester, goede middag …”. “Met Judith Janzen … “.
