GDD XXXIV Werkwoorden - Umschrieving - Aspecten
Werkwoorden bint woorden diee doon, loaten, wèzen van mensen, dieren, stoffelijke zaken, onstoffelijke zaken angeeft, en diee deur hun vormveranderingen alle meugelijke aspecten van toostanden, veranderingen, ontwikkelingen teunt.
Veurbeelden:
Ik binne nöör Amsterdam ewest. (voltooid tegenwoordig of perfectief aspect)
Ik had hem zoo lieef. (durend of duratief verleden aspect)
Dat mot wel leer wèèn. (wöörschienlijkheid uutdrukkend of modaal aspect)
Hee is rieke. (durend tegenwoordig aspect)
Hee bleef mien vrind (durend verleden aspect)
Iej konden mien welis èven helpen. ((an)bevèlend aspect)
Hee ging hen vissen. (beginnend of inchoatief verleden aspect).
Loate wiej hengoan. (beginnend aspect)
Ieder werkwoord kent twee tieden: verleden tied en tegenwoordige tied.
Te onderscheiden valt driee tiedsaspecten: onvoltooid (durend, duratief) – voltooid (of-elopen, perfectief) – tookommend (kommend, futuraal).
Veurbeelden:
Ik lope – tegenwoordige tied, durend.
Ik liepe – verleden tied, durend.
Ik hebbe (bin) elopen – tegenwoordige tied, voltooid.
Ik had (was) elopen – verleden tied, voltooid.
Ik zal lopen – tegenwoordige tied, kommend.
Ik zol lopen – verleden tied, kommend.
Ik zal elopen hebben (wèèn) – tegenwoordige tied, kommend, voltooid.
Ik zol elopen hebben (wèèn) – verleden tied, kommend, voltooid.
NB Dit is voer veur ‘theoretische wetenschappers’! Mooi um te weten! (Kuijk)
