GDD XXVIII Bezittelijke Veurnaamwoorden (Possessieve Pronomina)

> Categorie: Grammatica Deventer dialect (GDD) Gepubliceerd: donderdag 10 december 2009

Het Oldsaksische ik (Dèv. Ik, ikke) had as tweedenaamsvalvorm meina( uutspr. miena). Boka meina is in het Dèventers een of het book van mien. Miens mot de oorspronkelijke vorm in   het Dèventers ewest wèèn. Het was een perseunlijk veurnaamwoord en de tweede naamval van ik (ikke). Dööruut is het possesieve bezittelijke veurnaamwoord mien ontstoan: mien book.

Hier kan het oavergoan van perseunlijk nöör bezittelijk veurnaamwoord goed evolgd worden: thata est bôka meina (got.): Dat book is van mien. Hier is mien pers. vnw. Dat is mien book. Hier is mien  bez. vnw.

Dat kan ook bie de andere possessieve bez. vnw.: Diee fietse is nieet van oe. Dat is oew fietse nieet. Dat is een dochter van hem. Dat is zien dochter. Een zuver bezit wördt hier natuurlijk nieet an-eduud. Is zee de moder van haer. Joa, dat is haer moder. Nee, wiej bint nieet van veur den oorlog; onze geboorte viel in de hongerwinter van 1944. Bint iejluu döör eindelijk? Oew èten wördt kold. Zullie bint eslaagd; hun eksamens hebt zee goed edoan. 

In al disse veurbeelden bint de bezittelijke veurnaamwoorden bievoeglijk gebruukt, d.w.z. as bievoeglijke bepaling bie een zelfstandigheid. Ze kunt oke zelfstandig, dus als zelfstandigheid gebruukt worden: mien book – het miende – het miend – het miene; mien tasse – de mienen(d) – miend – mien(d)en(d).

In het meervold blif de uutspraak hetzelfde : Dat bint oenden – dat bint mienden. 

Dit alles in een dudelijk oaverzicht: 

Pers.Vnw. – 1. ik(ke)– iej(e) – het, hee, zee – beiden – wiej(luu)-iej(luu)-zee(luu) 

Pers.Vnw. – 2. mien – oe – het, hem, haer, zich – ons – oe – hun, zich, hullie.     

Bez. Vnw. – bievoeglijk– mien– oew – zien, haer – ons, onze – oew – hun, hullie. 

Bez. Vnw. – zelfstandig – mien(d)en(d) – oen(d)en(d) – zien(d)en(d) – häre(n) 

Tweede naamvalsvormen as miener, ziener, oewer, hunner wordt in het Dèventer nieet meer eheurd.

Ook vormen as ‘miens inzieens’ wordt nieet meer gebruukt, wel ‘nöör mien mening’.

Affijn, ieder het ziende, iej het oende en ikke het miende.

 

Wij gebruiken één cookie, die essentieel is voor het functioneren van deze website. Lees meer: Privacy & cookies.

  Ik accepteer deze cookie.
EU Cookie Directive plugin by www.channeldigital.co.uk