GDD XV Spelling - Congruentie - Analogie
Het woord bujig is nieet espeld volgens de fonologische regel. Het eindigt namelijk op het teken van de stemhebbende –g. Het teken veur de stemloze –ch had döör motten stoan. Wöörumme wördt het toch zoo espeld? De verboagen vorm is bujige: bujig/e à bujig; het lèèsbeeld blif noe gelieke, want bujig en bujig blieft geliekvormig of congruent.
Disse spellinregel veur het Nederlands wördt oke in de Nieje Dèventer spelling too-epast. Bie stemhebbende ploffers wördt disse regel altied gebruukt: goden à god, weerdeà weerd, kribbeà krib, webbenà web, vindenà ik vind(e).
Bie gliejers wördt dat nieet altied edoan, oke in het Nederlands nieet: brieeven à brieef (stemloos), ik kiezeà kies ik.
De –g en –ch bint hier uutzonderingen. Ziee bujig.Assimilatieregels wordt hierbie meestal oke nieet too-epast: langZaam, werkZaam.De congruentieregel wördt ekoppeld an de analogieregel. Veur een boel mensen maakt dat het spellen van het Dèventers erg meujlijk.
De analogie-regel gef de meugelijkheid alle vormen op oavereenkomstige wieze te behandelen. Het is feitelijk het lèèsbeeld gedurig västeholden. Bie de werkwoordsvormen is dat mooi te zieen:
ik grieneà ik vinde ( oke al zegge wiej viNNe), iej grientà iej vindt, hee grientà hee vindt, wiej grientà wiej vindt, iejluu grientà iejluu vindt, zee grientà zee vindt.
Bie het spellen van het Dèventers kan disse regel van de Oavereenkomst best völle meujlijkheden geven. Een veurbeeld:
Ik lopeà ik worde, iej looptà iej wordt, HEE LÖPà HEE WÖRD!! (zonder –T!)
Vroage: Mot hee wörd in het Dèventers zonder –t of met een –t …???Antwoord: A’j de regels goed gebruukt mot hee wörd zonder –t nöör analogie van hee löp!
Ik (Kuijk) kieze veur hee wördt (met –t) nöör analogie van het standärd Nederlands: hij wordt.
Nog wat vormen van analogie: dorps-klokkeà dorps-stroate, de dik-teà de groot-te, vriej-heidà bezig-heid.
