GDD X Gliejers of spiranten - Ploffers of Explosieven
Gliejers – Spiranten
De òfsluting van de luchtwègen is noe wat straffer en de lucht streumt met meer weerstand deur:
V – liptandige (labiodentale) – stemhebbende – orale – spirant - - oke al besproken bie de vleujers; dan kump e dichter bie W (labiodentaal).
f – labiodentale – stemloze – orale – spirant. Notabene: Tussen V enf is bie een echte ‘Dèventersproater’ vake het onderscheid nieet te heuren. Beiden wòrdt ze stemloos.
Z – tong-tandige (dentale) – stemhebbende – orale – spirant.
S – dentale – stemloze – orale – spirant.
g – kèlige (gutturale) – stemhebbende – orale – spirant.
ch – gutturale – stemloze – orale – spirant. Notabene:g – ch wordt beiden in het Nederlands meestens stemloos gebruukt!
De Plóffers òf Explosieven
Wat ter gebeurt bie de vorming van plóffers: >< Dit kruus löt dat zieen. De lucht streumt in; der kump opheuping: opheuping en ofsluting>; diee ópheuping wördt ‘implosie’ eneumd, de ofsluting ‘occlusie’. Noa de occlusie vindt de óntplóffing of explosie plaats< .
Totale gang van zaken-à >< à .
b – bilabiale – stemhebbende – orale explosief
p – bilabiale – stemloze – orale – explosief
d - dentale – stemhebbende – orale – explosief
t – dentale – stemloze – orale – explosief
k – gutturale – stemloze – orale – explosief
In nieet-Dèventer woorden wòrdt c sóms gebruukt als teken veur s of k.
Het teken q kent het Dèventers nieet veur kw.
Het tekeng wördt nieet gebruukt as stoande veur de stemhebbende – orale – gutturale plóffer : go ahead, garçon.
Zoo bint ter genog tekens um de Dèventer klanken tut hun recht te loaten kómmen.
