GDD IX Medeklinkers - Liquida + r(1), r(2), l
W – (vrouw(2)): lippen sluut zich (bilabiaal) – stembanden trilt, dus vleujend en wat stemhebbend – dubbellippig – oraal.
W – (W(1)illem): liptandige – vleujend – stemhebbend – oraal.
V – (vrouwe): liptandige stemhebbende orale vleujer.
j -i (jasse – roeien): velare stemhebbende orale vleujer.
h – (heuj): laryngale stemhebbende orale vleujer.
w(1/2), v, j, i, h: ze likt allemoale óp de grenze van de klinkers. De vorming dervan is gelieke an diee van de Nederlandse medeklinkers. Deh gef vake meujlijkheden in het Dèventers: Der hooft möör weinig te gebeuren of het stròttenheufd löt hem zónder òfsluting deur. Dan völt e helemoale vórt: Ik mót noarAttem (nöör Hattem).
Dat wazzen de orale vleujers (liquida). De nasale liquida (vleujers).m – bilabiale – stemhebbende – nasale (resonantie in de neusholte) – vleujer.
n – alveolare - stemhebbende – nasale – vleujer.
ng – gutturale – stemhebbende – nasale – vleujer.
nj – velare – stemhebbende – nasale – vleujer.
NB. Wat de ofsluting betreft: m – ligt veur in de mond; n, nj – likt in het midden; ng – ligt in de kèle bie het strottenheufd!
De vòlgende driee consonanten vormt de oavergang nöör de gliejers (spiranten):
r(1) – r(2) –l : De r(1) en r(2) bint feitelijk rollers, möör echt- Dèventer-proaters kent de r(1), de tong-r, helemoale nieet. Diee wördt as nieet zuver Dèventers ervären.
R(2), de huig- of kèel-r geet meer nöör de g of ch, möör meestens wördt er enkeld een zwak gebrouw eheurd.
Veurbeelden: Ik goa noaguus. (Ik goa nöör huus.) Ik kan mien vegbètegen. (Ik kan mien verbèteren.) Iej bint eenrgòtzak. Värgkensstä’t.
Der wördt nauurlijk wel eschreven (klinkt as escheven).
r(1) – dentale – stemhebbende – orale – roller (frequentatief, iteratief)
r(2) – gutturale – stemhebbende – orale – frequentatief, iteratief.
In het Dèventers is disse medeklinker eengliejer, spirant.
l: (longen, boedel) – tongtandige – stemhebbende – spirant.
NB. Del wördt in het Dèventersdubbeldikke uutesproaken: een LLange LLatte – Dat bint mien kraLL’n.
