Stroatlanterens
In de zomer spölden wiej tut late in de oavend op stroate. Wier het echt herfstig met van diee oavenden in het tweedonker, dan hadden wiej al minstens de stroatlanterens an zieen goan veur azze wiej noa huus hen gingen. Meestal most mien moder alle meikes en jonges noa hun olders klappen. Ik herinnere mien nog, hoe of op het leste de lampen an gingen. Ze floepten in de schemer inens an. De gasdruk wier in de gasfabriek bie het Härtenöösken gewoon op-evoerd en floep … döör ging het licht.
Soms, nou, nogal vake, vond ik, was het oaverdag al groot licht. Dan kwam de lanterenopstèker langes met zien fietse en zien ledderken. Dat ledderken was op een vernuftige meniere an de veurkante van de fietse op-ehangen. Het was uutschoefböör. Zon lanterenpoale was toch wel hoaste driee-en-halve meter lang, meschiens wel meer.
Brandden een kousjen in de lanteren nieet, dan kon de opstèker boavenin het gas ofsluten en hee kon de reste van het kousjen van de punte van de gasstange ofdoon, van de brander dus. Hee zetten der een niej gèèsken umhen. Bie zon lanterenopstèker heb ik ezieen hoe as dat most en döör heb ik lateder met kamperen met vrouw en kinder nog een heleboel wille van ehad.
De stroatlanterens wazzen gelieefde ofplakplaatsen bie allerlei spellekes. Döör hadden de kuiskes boavenin de poale een boel van te liejen. De kuiskes mochten namelijk gin geweld hebben en deur het schudden van de poale, wat deurkneep tut boavenin, wazzen de kuiskes gauw weer kepot. Döörumme stuurden de mensen diee bie de ofplakpoale woonden, ons vort. Wiej gingen toen ofplakken op de hook van de Hof tegen de mure van het huusken wöör mien grootolders ewoond hadden en dat van mien olders was. Mien vader had het veur hun ekocht toentertied.
Wiej dejen touwens ergerder dinger met disse lanterenpoale. In de eerste plaatse probeerden wiej, nieet allemoale, möör De Rave en ikke wel, de ruutjes van de lanteren in te keilen. Een enkele keer lukten dat. Verder maakten wiej der een ringwerppoale van. Azze wiej in de Gemeentewei een olde fietseband vonden, prebeerden wiej diee zoo hoge meugelijk te gooien, zoodat diee um de poale viel, allemoale kattetwoad.
Ik wazze der nieet bie toen De Rave en De Putter bie ruutjen inkeilen esnapt wieren deur Klein Jantjen. Zee gingen der as een haze vandeur. Klein Jantjen liet ze rustig goan, want hee kenden hun alle twee.
Op het ‘pliesiebro’ mosten zee op hun vrieje woensdagmiddag kommen, geld meebrengen, want der was een ruutjen esneuveld, allebei vieftig cent. Dat was oe wat!
De hele woensdagmiddag hebt zee strafregels motten schrieven, zooiets van ‘Ik mag andermans eigendommen niet vernielen, want dat is misdaad en geen kattekwaad’. En dat duzend keer. …
Toen De Rave het mien vertelden, zei ik: “Iej lieegt het, ik geleuve der niks van … !” “Toch goa ik nieet met oe mee um diee fietseband um de lanterenpoale bie Van der Kemp te gooien, want dat durref ik nieet meer”, zei De Rave. Most ik hem noe geleuven of nieet? Ik bin in ieder geval nöör de Iessel elopen met mien olde band en ik hebbe diee zoo verre as ik möör kon zoo lege meugelijk oaver het water loaten scheren. En wöörachtig, de band ging zoo mooi dreiend oaver het water dat e op het laatst hoaste an de oaverkante kwam!
Gaslicht. In ons huus an de Ravenstroate zatten nog de gasleidingen en gaskranen. Diee hadden ze allemoale bie oavergang nöör het elektrisch loaten zitten. Nee, ik mene nieet diee van het gasstel. Diee bleven in werking. Mien moder most toch koaken!