Kärmse
Het mot op woensdag 3 juni 1936 ewest wèèn. Veur het eerst gingen mien jongere breurken, en mien twee oldere breurs allenig nöör de kärmse. Moder kon nieet mee, want mien kleine zusken was pas vier moand old en Moder veulden der niks veur met haer dat koojen- en värkensgeluud van zon kärmse in te goan. Ik ginge diee middag oke nieet nöör de anti-kärmse, wöör ik het jöör derveur wel ewest was.
Diee anti-kärmse mos’ ons van de gewone kärmse ofholden, want kärmse mos’ veur de fienen zundig wèzen, want diee kärmse wier edreven deur ‘kermesklanten’, diee vleukten en nog rooms wären oke, en dus völle zoapen! Diee goeie olde tied toch … ! Dat wier ons op de christelijke schole tenminste verteld. Nou, nöör zon duvelse gelegenheid mos’ iej nieet toogoan, want dan kwam iej in de hel. Mien olders vonden het best dadde wiej nöör de antikärmse gingen, want dat kon nooit kwoad, möör dernoa ging mien moder tut dit jöör met ons oke nöör de gewone kärmse, want dat was in haer jeugd al een echte Dèventer gebeurtenis!
Ik ginge met de Rave. Mien geld brandden mien in de zak. De Rave had datzèlde! Hiee had een gulden en nog zeuventien en een halleve cent bie mekäre espöörd, een boel Dèventenären spöörden veur de kärmse, ik had een dubbeltjen, een stuver, twee vierduiten, driee cent en vier halleve centen van Moder ekregen. Dan konden ze mien nieet een kwärtjen ofgappen, want dat was mien totaal; rèkent möör uut. En ik hoofden nieet te wisselen!
Bie Beltman, de krudenier op de hook van de Ravenstroate, gingen wiej de Langezandstroate deur nöör het Noordenplein, döör langes de stinkende oapenbäre pisbak nöör de tundel en der onderdeur, langes de Zwolschestroate de Drakenbrugge oaver nöör de Niejstroate en zoo deur de Niejstroate nöör de Stromärkt wöör de kärmse feitelijk begon.
De poffertjestente, een luxe uutzieende oapen holten ofbrèèkbaer restaurant, was al lös, möör döör gavven wiej onze centen nieet an uut. Het roak der trouwens weer härtstikke lekker, echt kärmse, net as de kroame met gerookte paling! Wiej liepen langes de Graven nöör de Nieje Märkt. Döör was het al verschrikkelijk druk met kinder. Bie het ijscokärretjen van ‘TALAMINI’ stond op een bord ‘VAN 3 VOOR 1, VAN 5 VOOR 3, VAN 10 VOOR 5’ Wiej koch’en dalijk een ijsjen van ‘3 voor 1’! Slikkerend an diee ijsco in het heurentjen liepen wiej langes de dreimölle en de zweefmölle nöör het Grote Kerkhof. Döör wären de botsautootjes, wöör ikzelluf jörenlang boksautootjes tegen ezegd hebbe.. Vanmiddag moch’ iej veur een stuver een ritjen maken! Ik pakten een stuver uut mien kuizenzeksken, wöör ik het geld in had zitten. En bekeek andachtig dat mooie vierkante nikkelen muntjen. Feitelijk jammer om uut te geven! Ik woag het op de handen. Zunde, möör jaaa … . Ik klom het plankier op dat um de ‘arena’ liep, wöör de autootjes met knetterende vonken an de iezeren vertikale staven an het stoalen netwerk döörboaven rond en tegen mekäre an stoaven, keek nog is nöör mien stuver, en … liet hem vallen … . Deur een gleuve in de holten planken vloere viel de nikkelen stuver op stroate.
Ik keke deur de gleuve… . Hee lei recht onder mien… . De Rave zag het gebeuren. Hee bedach’ zich gin moment … . Hee sprong op stroate en hee doak onder de umloop van de tente. Hee bleef èven vort. Toen kwam zien kop onder het plankier uut. Hee wenkten dat ik oke mos’ kommen’. Ik doake der oke onder. “Hier lig’ geld”, fluusterden De Rave. Ik zag het. Der hadden meer mensen geld verloren! Wiej kroapen ondergronds onder het hele ‘gebouw’ deur. Wiej vonden in totaal meer as twee kwärtjes!
Lachend koch’en wiej penningen veur de autootjes! Wiej bleven döörnoa aan het riejen, botsen en … lachen … ! Sjanken of lachen, döör hoof iej bie ons nieet op te wach’en!
De rest van de kärmse, op de Brink, hebbe’ wiej diee middag nieet ezieen … .