Veurtand
In december 2007 oaverleed Johannes van der X, bienoa tachtig jöör old. In de jören dertig woonden hee an de Boxbergerweg vlak bie het Noorderplein; döör hadden zien olders een elektriciteitszaak en lampenwinkel. Jopie zien moder was een handige vrouwe. Zee maakten van allerlei minder brandböre stoffen de lampenkappen. Zien vader heetten A.D. van veurten. Hee was elektricien. Zien moder was een dochter van de olde R., diee bie ons in den Hof woonden, iej weet wel dat doodlopende zieströötjen van de Ravenstroate.
Hoe of ik dit allemoale wete? Jopie was een klasgeneutjen van mien op de legere schole, de Christelijke Prinses Julianaschole an de Tabakswal. In januäri most ik altied nöör Jopie too, ik mene op de elfden, want dan was hee jörig. Hee most van zien moder dan vrindjes uutneudigen, um bie hem thuus zien verjöördag te vieren. Ik wazze ene van diee vrindjes. Ik wete trouwens nog völle meer van hem, möör van de doden niks dan goeds. Hee was een aerdige jongen. Hee hef het trouwens een stuk verder eschupt as mien: Hee is ingenieur eworden in Delft an de Technische Hogeschole, werkten bie de Octrooiraad tut an zien pensioen.
Affijn, Jopie was, umdat hee enigst kind was, mien schoolvrindjen. In achtendertig – negenendertig kreeg deur sneeuw en ies diee vrindschap een geveulige knauw. De Julianaschole zat met de Enkschole in één gebouw. Tussen de spölplaatsen van diee scholen stond een groot iezeren hekke, een geraamte van holle buizen met dik iezergaas dertussen. Der lei een bende sneeuw. Wiej maakten op de spölplaatse een hele lange glierbane. Diee begon bie de Tabakswal en diee eindigden bie het hekke. Het eerste stuk was anloopstuk.
Toen de bane goed in-eglejen was, der most een iesbane ontstoan, haalden wiej wel snelheden van oaver de twintig kilometer per uur. Bie ene van mien anlopen gleej ik een beetjen weg en ging nieet al te snel de bane oaver. Toen ik an het ende van de bane de dekbuis griepen wol um mien tut stilstand te brengen, kreeg ik mien toch een zet in de rugge! Ik kwakten op mien bek met de veurtanden op de buis. Wat een piene! Ik gilden het uut! Ik keke dalijk wiee mien dat eflikt had: Jopie van der X. … “Ik kon er niets aan doen … !” zei hee, “Jij gleed ook zo langzaam”. …
Ik most van mijnheer Wansink, hoofd der school, mien mond goan speulen, want bie de veurtanden bleujden het. Dat maakten de piene an mien rechter veurtand enkeld möör erger. En toen ik in de schoolgang in de spieegel keke, zag ik dat der een drieehook van mien tand of-ebroaken was. Toen had ik het met Jopie helemoale ehad.
De tandpiene bleef met wisseling tussen kold en wärrem. Mien moder stuurden mien nöör de tandärts, Glastra, in de Bruijnstege, achter het Sint Jozef Zieekenhuus. Diee zei dat hee der gin niej stuksken an zol zetten. Met allerlei stöfkes en heite metalen dinger ging hee an de slag. De piene was döörnoa vort! Meschiens niej glazuur?!?
Ik begreep wel dat Jopie der oke nieet wat an kon doon dat ik een stuk van mien tand kwiet was. Möör helemoale goed is het met hem nooit meer ekommen. Hee hef mien namelijk in negenendertig nieet meer veur zien verjöördag uut-eneudigd. En toen wiejbeiden in veertig op de HBS in de Burgersdiekstroate in verschillende klassen kwammen, ik in –aa- en hee in –bee-, hebbe wiej mekäre nauwelijks meer esproaken. Noa mien HBS-tied heb ik hem nooit weer ezieen!
De Rave zei allen möör: “Noe bin iej veur oew lèven etekend!” Hee hef hoaste geliek ehad! Ik bin noe tachtig ewest en al mien tanden kwiet