Iesfabriek 09-06-2009
> Categorie: De Ravenstroater / Niesselt
Gepubliceerd: dinsdag 09 juni 2009
In de Lagestroate stond de iesfabriek; diee heurden bie het koelhuus van Linthorst. Laatst he'k nog is wat leugens oaver diee iesfabriek in de Dèventer krante elèzen, dus ik zal eerst möör is de wöörheid dööroaver vertellen. In de iesfabriek werden staven ies emaakt. Dat wären lange blokken, diee met een zeuvental tegelieke efabriceerd werden. Vake he'k in de heite zomer koelte ezocht bie de deure van diee fabriek; diee stond altied lös en het was der lekker fris binnen, veural as Van der Linde, ook conciërge van het Koelhuis, zooas het officieel heetten, bezig was nieje staven an te maken. Iej mot oe veurstellen een grote iezeren deuze van twee meter hoge, driee meter lange, ongeveer viefenveertig centimeter breed, in zeuven vakken verdeeld. Boaven elke ofdeling mondt een slange uut. Van der Linde zetten de krane lös, en leidingwater streumden in diee grote platte container. As de vakken vol wären, deej Van der Linde de krane dichte en dreiden wat knöpkes umme.Het bevrieezingsproces begon. Dat duurden èven. Iej konden merken, hoeneer het water in de vakken onderkoeld was, want dan begon Van der Linde de zwöre bak, diee an kettingen op'ehangen was, hen en weer te schudden. Dan kwam het slot van de act. Van der Linde liet de container veurzichtig zakken tut diee op een smalle iezeren stellage stond, diee um een asse dreien kon. Dan liet hee de kettings verder vieren en de platte container begon as een hefbrugge, diee dichte geet, te dreien. Hee dreiden deur de horizontale stand hen, zodat de staven ies uut de vakken glejen. en lös op een vloere kwammen te liggen. Soms spatten der stukken of en wiej mochten diee van Van der Linde hebben um op te zoegen. Met een grote vleishoake greep Van der Linde de staven rechts beet en met zien linker hand um het andere ende droeg hee ze nöör de vrieeshal, wöör ze konden wachten op kopers, zooas ijsjesmakers: Top, Hunink, Talamini, of vishandelären: Kornet, Rog. Al diee mensen gebruukten het ies veur keuling van de ruumtes in hun winkel of in hun ijskärretjes. Deur de iesfabriek is in Dèventer het verschil ontstoan tussen ies (veur keuling) en ijs (veur consumptie). Veur diee iesfabriek van Linthorst spölden wiej vake putjebal met een klein belleken of een olde tennisballe. Der leien namelijk twee putten in de stoepranden, recht tegenoaver mekäre. In beiden zatten driee gaten. De deksels konden makkelijk lös, wöördeur iej der makkelijk de balle uut konden halen. Competitie spölden wiej, ene tegen ene. De Rave kon een boel, möör voetballen kon e nieet. Hee was al gauw uut, want wiee het eerste driee keer de balle in de putte van zien tegenstander ewerkt had, had ewonnen. Binnen de kortste keren most hee dus an de kante, en hee kon zoo slecht tegen zien verliees. Hee begon wärempel hoast te brullen. Um zien troanen nieet te loaten zieen en um zieneigen of te reageren, gaf hee de härde tennisballe een ongeleufelijke lel, härd, hoge en onbenullig. Deur het heugste ruutjen, rinkeldekink, van ruum twintig roeten diee in dit raam zatten, vloag de balle. Achter het raam zat een schot. Döörlangs zakten de tennisballe nöör benejen; hee bleef achter het onderste ruutjen liggen. Weg balle.De Rave keek èven bedenkelijk. Toen begon hee te lachen: "Troanen van sjanken of lachen, döör hof iej nieet op te wach’en", zei e. Hee pakten zien zakmes uut zien zak, ging veur het onderste ruutjen stoan, dat op oogheugte zat en donderden het mes der tegenan. Rinkeldekink! Toen greep e de balle, raapten zien mes op en hee ging der vandeur. Wie allemoale vort. Van der Linde hef nooit eweten, hoe of diee twee roeten esneuveld bint.
