Dicht tegen de huizen ... oktober 1944
Dicht tegen de huizen aan liep hij na het eten naar Alex' huis aan de Zandweerd. Alex ontving hem vriendelijk maar kort, want hij was net met een pasteltekening bezig van een rustiek plekje uit de binnenstad. Hij aanvaardden vlot zijn excuus en zei er nog iets bij, waardoor Gerrit dacht: "Wat ben je toch een fijne kerel.", namelijk: "Als ik geweten had dat die rotvent jou veertien dagen van school zou sturen, had ik je niet naar hem toegestuurd." Alex had trouwens nog ander nieuws: "Vandaag is de school gevorderd door onze Germaanse broeders. Er worden soldaten ingekwartierd. Maandag moeten we naar het gebouw van de Koloniale Landbouwschool, hoek Ceintuurbaan - Brinkgreverweg."
Opgelucht ging Gerrit naar huis. Aanstaande maandag was hij pas een week van school weg. Als hij nu eens gewoon naar de Landbouwschool ging. Daar liepen zoveel mensen door het gebouw; niemand zou in de gaten hebben dat er een bij was die zijn straf niet uitgediend had, dus zeker Van der Werff niet.
Maar zo ver kwam het niet. Diezelfde week trokken de Kuijks weg uit de Ravenstraat wegens bommengevaar en trokken ze in bij Ome Ep Preusterink, een broer van Moeder, aan de Govert Flinckstraat en dat was maar goed ook, want op zondagmorgen, vijftien oktober, gierden uit de (1) Mitchells en (2) Bostons de bommen naar beneden op de 'Zes Veldjes' bij de spoorbrug, de Lange Zandstraat en de Ravenstraat. En toen kwamen in de volgende week de luchtaanvallen achter elkaar. "Het moet eerst erger worden, voor het beter wordt", zei Vader. Maar Ome Ep zei altijd wat anders, wat Gerrit meer aansprak: "Het komt wel goed." En daar deed hij ook wat aan. Toen er geen elektriciteit, gas en kolen meer waren, maakte hij een vernuftig molentje onder de waterkraan om energie op te wekken en hij moedigde Vader aan hout te vragen aan juffrouw Stoffel in Diepenveen om het fornuis brandende te houden. Het kwam inderdaad altijd goed, maar je moest er wel wat voor doen.
De school werd helemaal gesloten en de leerlingen moesten huiswerk halen bij de leraren en dat na het maken ervan ook weer bij hen inleveren. Want voor de school moest alles gewoon doorgaan. Dat gold ook voor een klasgenoot van Gerrit, Matthie Broekhuijzen, uit Hengforden. Zijn vader was daar schoolhoofd. Die jongen durfde niet meer van Hengforden naar Deventer te komen om zijn huiswerk in te leveren. Met Gerrit had hij nu de volgende afspraak: Gerrit nam voor hem het huiswerk op. Dat bracht hij naar juffrouw Waanders in de Boedekerstraat. Die nam het mee naar Hengforden, want ze was onderwijzeres bij Matthies vader aan school. Als het gemaakt was, nam ze het weer mee naar Deventer, waar Gerrit het weer bij haar ophaalde en naar de betrokken leraren bracht.
Daar liep Gerrit dan, op weg naar de Boedekerstraat. Of was het de Broederenstraat? Weet je wat, hij ging eerst op de Broederenstraat kijken. Hij liep bij de Drakenbrug dus niet rechtsaf maar rechtdoor, de Nieuwstraat in. Wat gek nu toch dat hij ineens niet meer wist of die juffrouw in de Boedeker- of de Broederenstraat woonden. Hij kwam bij de Engestraat en ging links af. Meteen om de hoek hield een vuile hand hem tegen.
"Halt! Persoonsbewijs!" Een landwachter.
"Ga daar maar staan." Gerrit ging bij een groep van zo'n twintig mannen en jongens staan, die stil bij elkaar stonden. Hij kende er niet een van. Wat zou de bedoeling zijn? Hadden de moffen gijzelaars nodig? Of zou het nog erger zijn? Hij zou maar afwachten.
------------------------------(1) Mitchell: North American B-25 Mitchell. (2) Douglas DB-7 serie: vanaf februari 1942 gebruikt, als bommenwerper.
