Pierrotterigheid - 16/09/2010
“De Buurjonge zut ter weer pierrotterig uut”, heur ik mien vader weer zeggen, as ik op de teevee Verhagen, Rutte en Wilders bie mekäre ziee stoan. Ze bint alle driee nogal wittig, Wilders meschiens wat gèlig, en ze hebt van diee brune vlekskes op hun gezichte diee zekt: ‘Ik bin nieet helemoale in order. Ik kriege te weinig sloap; ik veule mien nieet lekker en ik worde inwendig deur de politieke wörmen opevrèten.’ Ik mene dat nieet vernederend. Ik hebbe medeliejen met diee keerls diee al wèken onderhandelt oaver een ‘rechts minderheidskabinet met gedoogsteun’. Ze zieet ter uut as nog gin riepe appels an een boom met ontstoaken brune plekken wöör de wörmkes in hebt zitten wreuten. Diee wörmkes bint het probleem.
Ik nemme dit as veurbeeld, nieet um de politiek te kak te zetten, want dat doot de heren zelluf wel, möör um uut te leggen hoe of een mense der uutzut diee een ander pierrotterig of ‘wormstekig’ kan neumen. Mien lèzers interesseert zich immers allemoale veur de politieke tröbbels van vandage de dag, zomer en herfst tweeduzend tiene en ze weet noe hoe of een pierrottig gezichte der uutzut, want ze kiekt immers teevee, mooier kan het toch nieet of wel soms?
In mien dialektwoordenboken van het Dèventers kom ik ‘pierrotterig’ nieet tegen. Dat is vremd. Mien vader en moder gebruukten het um zieektes te dujen. Iedere platsprèker begreep het woord in mien jeugd: ‘pierrottig’ of ‘pierrotterig’. ‘Wörremstèkig’ wier enkeld letterlijk gebruukt veur vruchten as appels, peren.
Het is nieet dudelijk wöör het woord eurspronkelijk vort kump. Um te beginnen lig’ het heel dichte bie het Franse ‘’Pjèrroo’ wat eschreven wordt as ‘Pierrot’. Dat is een zoogeneumde ‘hansworst’, een harlekijn, een kunstenmaker, een zich belachelijk anstellend personage. Döör kan het niks mee te maken hebben, gezieen de betekenis. Butendat is een vergelieking met zukke ernstige gedrèven heren as Rutte, Verhagen en Wilders een regelrechte belediging! Ze meugt ter dan pierrottig uutzieen, volgens mien allange oaverlejen vader, möör het bint zekers gin ‘Pierrots’.
Nee, ‘pierrotterig’ is een samengestelde ofleiding van ‘piere’ en ‘rot’. Dat mot wel. In de kleine vruchte an de boom vrèt zich een pierken nöör binnen en nog ene en nog ene en diee vrèèt het vruchtvleis op. Rotte plekskes ontstoat, oke op de schille, en diee pekskes wordt van gèèl oaver bruun töt zwärt. Zoo geet dat. Dat is dudelijk.
Blif nog te verklören wöör ‘piere’ en ‘rot’ vandan komt. ‘Piere’ zol van ‘Peer’ ‘Petrus’ kunnen kommen, möör dat is deur zien betekenis wel heel verre ezocht, allewel ‘Petrus’ was een räre ‘eerdwörrem’. ‘Rot’ is familie van ‘roten’, denk an vlas ‘roten’. Het vlas rot en scheurt döördeur. ‘Roten’ betekent feitelijk ‘scheuren’.
Of mien vader met zien oneerdse ingevingen an mien het scheurende element in ‘pierrotterig’ hef willen loaten uutkommen, weet ik nieet. Feit is wel dat van disse kabinetsonderhandelingen een scheurende werking uutgeet: de eent geet nöör links, de ander nöör rechts. Möör dat is mien zaak nieet, as alles möör deurdreit. Ik wete enkeld dat Wilders, Rutte en Verhage der pierrotterig uutzieet! Ik hebbe medeliejen met ze! De ogen van Nederland bint op hun gericht!
Mien vader bedank ik veur ‘pierrotterig’, meschiens ofkomstig uut de Achterhook, want döör kwam mien opa immers weg. ‘Rutverwild’ wens ik bèterschap.