51 Osewoudt
Dondersmiddes rejen ze met het ‘kookblik’ nöör het strand bie Paimpol. Dat stelden nieet zoovölle veur: smal strandjen. Möör het was ter lekker in de zunne en de noordwesten wind. In zee stakken de Bretonse rotsen boaven het water uut en de golven spatten der huzenhoge oaverhen. Het water hoosden bienoa oaver de toppen van de rotsen en de hele falaise. En toen zag Gust hem zitten met een meiken … . Het was Dorbeck! Hee zag zieneigen weer zitten bie de première van de film van Fons Rademakers “Als twee druppels water”. Hee zag ene van de laatste scènes weer: Diee spölden op een rotse in Bretagne. Hee zag Dorbeck weer zitten met Marianne, dacht e. ‘Dor’, dreuge, uutedreugd, zonder lèvenssappen, smakeloos, stug, terugge’trokken, achterbaks. ‘Beck’, scherpe snavel, puntige schere, gemene scherpe mond. En hee dacht an de prachtige oorlogsroman van Willem Frederik Hermans: “De donkere kamer van Damokles” met as heufdpersoon Henri Osewoudt, van wiee Dorbeck de dubbelganger was. ‘Ose’, hose, waterpunt wöörlanges water druppelt of streumt, tegenoavergestelde van dor en dreuge. ‘Woudt’, regelaer, plante met kleurstoffen, wol of vol uut voleerde, wöördeur de wol ezuverd wordt. ‘Dorbeck’ en ‘Osewoudt’, een negatief en een positief van ieder mense: fout an disse kante, goed an gunne kante!
Toen hee in achtenvieftig Hermans zien roman elèzen had, snapten hee de titel helemoale: De donkere kamer stond nieet enkeld veur de ruumte wöör Osewoudt zien foto’s ontwikkelden en ofdrukten, möör tèvens veur het innerlijk van de mense, dat zien duustere kante hef diee nieet an het licht kommen mag. As het zwöörd van Damokles hangt het doodvonnis boaven de kop van de vermeende landverroajer in de Tweede Wereldoorlog. Henri Osewoudt was ene man en toch dèèlböör. Hee wier as iederene hen en weer eslingerd tussen goed en kwoad, tussen licht en donker. Gust had nooit begrepen wöörumme in de film esuggereerd wier dat het um twee personen ging! De scène op de Bretonse rots in de branding had ter volgens hem nooit in meugen zitten! De film wier zoo onecht. Het book was echt. Disse oorlogsroman was de besten diee hee ooit elèzen had. Hee had van Hermans later, in eenenzeuventig nog een oorlogsroman elèzen: “Herinneringen van een engelbewaarder”. Dat was oke een hele goeien, möör hee vond “De donkere kamer van Damokles” toch nog zuverder.
Hee vertelden zien gedachten an Jan, Eddy en René. Diee zatten andachtig te luusteren. Gelukkig konden Eddy en René beheurlijk lèzen en ze besloaten samen met Jan later het book te goan lèzen en te besprèken. Ze zollen volgende moand as ze weer thuus wären dalijk beginnen.
Gust vertelden nieet hoe of het met Osewoudt ofelopen was! Dat zol nieet goed wèzen veur de niejsgierige jonges. Want het ging der immers umme of Henri as een landverroajer estraft wier of nieet! Butendat zol de roman zelluf hun nog genog an het denken zetten. Gust vertelden oke niks oaver de helligheid van Hermans, umdat diee van mening was dat in de film tekort was edoan an het thema van het verhaal, deurdat emorreld was an het motief. Hee vertelden wat volgens hem thema en motief van het book wären: goed en kwoad, dubbelgangermotief.
Enkele uren mosten ze wachten op hoog water. Alle viere gingen ze de zee in um de wärmte van zich of te speulen. Gust veulden het asof hee deur de fixeer wier espeuld as een ofdruk van een foto! Vremde gedachte. Het veulden asof hee ezuverd was deur de woleerde. Hee zei der möör niks oaver, bange as e was dat de jonges hem nieet zollen snappen.
Eddy kwam as laatsten uut het water. “Mijn vader was in de oorlog fout”, zei hee. “Zo juist heb ik hem helemaal schoon gewassen”.
Ze keken hem allemoale vertederd an! Stille kleejden zee huneigen an. Ze snapten wat Eddy altied nog mee te dragen had en Gust was bliej dat hee oaver Osewoudt begonnen was.
