83 Dinsdag, 21 januäri 2014 - Blauwe Moandag
Gister bin ik zoo bezig ewest met mensen diee meschiens nöör Rusland uutewezen wordt, da’k an de dagzelluf, “Blue Monday”, egensnieet edacht hebbe. Pas gisteroavend heur ik in het niejs op teevee dat ik depressief heure te wèèn op disse “Blauwe Moandag” en da’k uut heure tegoan. Nou, denk ik, dat bi’k nieet en dat doo ik oke nieet, zeker nieet umdat um vief oaver tiene op Nederland ene Dokter Deen weer op Vlieland met haer gezin, vrinden en vrindinnen, haer moder en goa zoo möör deur alledaagse avonturen belèèft diee Ik, en oke Ali, mee wilt maken. Wiej komt wel völs te late op bedde, möör wiej kunt uutsloapen, want Ali hooft pas um tien uur op de kompjoetercursus in de “Keizerswaard” te wèèn. En döör wördt een mense oke nieet sjagrijnig van.
Noe is het dinsdag, kwärt oaver tiene, ik zitte veur het scherm van mien MEDION. Ik ziee noe pas dat de ‘M’ verdwenen is en der steet dus EDION. Dat dut mien dalijk denken an ‘Edison’, diee op elektronisch en telegrafisch gebied van zon enorme betèkenis ewest is en op dat gebied heel wat octrooien binnenehaald hef. Möör dat hef niks met “Blauwe Moandag” te maken, want ik hebbe nooit eheurd dat e an het ende van de wèke and de drank ging en ’s moandes hallef dronkend of met een kater op zien werk verscheen, want ik herinnere mien uut de geschiedenislessen op de legere schole dat het in het lèven van een boel werkluu zoo too ging. En ik snappe best wöörumme mien moder en mien grootmoder geheelontholder wazzen, oftewel ‘lid van de blauwe knoop’. Ik hebbe het gedrag van mien moder evolgd en ik bin nog steeds geheelontholder en … ik wete wat ik misse: een boel lichamelijke en geestelijke ellende.
Noe schut mien plotseling Douwe de Grood in gedachten. Diee had zien smederieje in de Langezandstroate dichtebie wöör wiej woonden. Ik krege toen ik een jöör of veertiene was gin zakgeld van mien olders en ik vriege hem dus of ik in de zomervakantie bie hem mochte kommen werken. Ik krege van hem een riks in de wèke. Noa nog gin veertien dagen stuurden hee mien vort met de mededeling an mien vader: “Diee jonge zut gin werk!”. A’k het vertelle an anderen, zeg ik ter altied nog bie: “Bie Douwe de Grood heb ik nog ’s een blauwe moandag ewerkt”. Dat betekent dus da’k ter möör heel kort ewest binne.
‘Huizinga’s Spreekwoorden en Gezegden’ neumt ‘een blauwe maandag’ een ‘spreekwoord’ op pagina 73 - 1128. Dat is volgens mien een blunder, want het is een gezegde of uutdrukking. Een sprèèkwoord is altied een zin, beknopt of volledig: ‘Wiee zien gat verbrand, mot op de blören zitten’; ‘Zoo ewonnen, zoo eronnen’.
Ik heb elèzen dat ‘Blauwe Moandag’ in ‘Louwmoand’ de dag is wöörop de depressiviteit bie de meeste mensen härd tooslöt: het is de grieste, grauwe, blauwe dag in de geest van de meeste wereldburgers. Ik zegge härdop: “Dat is natuurlijk kwatsj, kolder, onzin, nonsens”. Volgens mien hef een of andere horeca-jonge diee dag in het lèven eropen, wiel noa alle feestdagen töt en met ‘Drieekoningen’ het een härtstikke slappe tied is veur de cafés en restaurants en cärnaval is nog verre. De grieze, grauwe geest van de mensen mot op diee dag een impuls kriegen van fysiek genieeten oftewel van èten, drinken, vrolijk wèèn en vakantie holden. Zon dag mot de ‘consumptiemaatschappij’ een extraatjen geven. Het ‘blauwemoandagvieren’ is altied goed, is het nieet veur de terneereslagen mensen dan wel veur de neringdoonden.
Disse moandag was letterlijk gries en grauw; figuurlijk was het veur mien vrouwe en mien een zunnige, helderblauwe, feestelijke dag. Het was met recht zon strakblauwe, klöre, blieje dag, wöörop ik ’s oavends zegge: “Wat hebben we het toch goed!”
En döör hold ik het bie. Depressiviteit kenne ik gelukkig vandage de dag nieet, mien vrouwe hoaste nog minder. Dat hoape wiej zoo te holden. Veur ons gin grieze grauwe dagen … .
