34 Dinsdag, 13 juni 2013 - Dom deurdoon?!
Der bint van diee mensen diee huneigen ‘filosoof’ neumt. In het Nederlands neumt ze zoo iemand een ‘wijsgeer’, dat mot dan betekenen dat zon mense ‘begerig’ is nöör ‘wiesheid’ op allerlei terreinen en een ‘beschouwer’ is van alle geestelijke lèven in ons universum. Ik heure nieet bie diee mensen. Ik zwève nieet deur het heelal as een zeuker nöör wöörheden en wiesheden diee ik toch nooit vinden, loat stoan verklören, kan, want ik stoa met beide benen dieepe in het Dieepenveense moerassige weideland. Ik lève met wat ik heure en ziee en mien ogen en oren wordt dan al genog bekeukeld deur beelden en geluden.
Deur de dood van Prins Friso word ik nog meer met beide benen op de grond ezet. Diee jonge stond èven nuchter en menselijk in het lèven as ik en een heleboel anderen: Hee volgden zien eigen zieenswiezen en ging een eigen gang. Hee lèèfden en hee wier nieet elèèfd. Hee deej wöör e goed in wèzen kon. Hee wist, denk ik, net as ik, da’j plannen maken kunt, invloed hebben kunt op oew toekomst … töt op zekere heugte, möör … dat een mense het meest ofhankelijk is van wat hem of haer toovölt.
Ik denke dat hee, ook net as ik, dervan oavertuugd was as echte bèta, dat een vlieegmesjiene enkeld vlieegen kan, as e ebouwd is volgens een ‘goed plan’, met de klemtoon op ‘plan’. Ik durve wat hem betreft nog verder te goan: Hee wist, en dat is een geleuf, dat het universum functioneert volgens een ‘goed plan’. Zien Vader, Prins Claus, hef ter meugelijk völle too bie-edragen dit weten, dit geleuf, te ontwikkelen, want natuurlijk is Friso bie zien Vader ekommen met zien twiefels oaver lèven en werken, netzoo as ik bie mien Vader ekommen bin met mien twiefels … .
Ik wete nog as de dag van gister, hoe of ik bie mien Vader kwam. Ik wolle de filosoof uuthangen en ens èven bewiezen dat ‘ergens in geleuven’ nerns too zol leiden. Ik wazze toen net zeuventiene en het was nog oorlog. Mien Vader haalden zien zakklöksken uut zien vestjeszak en deej dat van de ketting. Hee smeet het op toafel. “Vergeliek dit met ons zunnestelsel”, zei e. “Wöörumme löp dit?” Ik antwoordden dat ter een vere in zat en da’j diee regelmoatig mosten opdreien. Mien Vader lei mien uut dat ter nog iets was. De räderkes en veerkes wazzen in een systeem ebracht, en as hee diee as lösse onderdelen op toafel egooid had, was ter oke gin klöksken ewest. “Systeem, andrieving, voeding met energie”, zei e, “denk döör möör ens oaver noa!”
En ik heb noa-edacht. En ik heb mien Vader begrepen! Mien Vader hef mien op simpele wieze dudelijk emaakt dat ons universum en wat döör achter stek nieet te deurgronden is! Wiej lèèft en wiej weet egensnieet wat döör achter stek!? Het is een wonder!
Ik stoa op en ik zette de radio an. Ik valle midden in een niejsuutzending. Ik heure dat Prins Friso begraven zal worden op de begraafplaatse in Lage Vuursche dichte bie Kasteel Drakensteyn, wöör Prinses Beatrix binnenkort weer geet wonen. Ik bin nieet verrast. Het past helemoale in het beeld van het zakklöksken van mien Vader. Beatrix kent dat beeld natuurlijk oke en Mabel tèvens. In hun härte blif immers Friso een veurname rol spöllen. Symbolisch blif e bie de woning van zien olders, wöör zien jeugd lig. Een zichböör pleksken blif veur een ieder diee hem in herinnering holden wil.
De keuze gef veur mien oke an dat wiej gewoon mot deurgoan met ons lèven, dat het ‘systeem’ dat wil, dat veur ons oke het ‘plan’ van toopassing is en onze ‘vere’ ens knapt. Ons rest een ‘memento mori’ bie het sterven van ieder mense, oke bie dat van Prins Friso.
In mien taal zekt de mensen vake “Iej mot möör dom deurdoon”. Is dat wel zoo? Betèkent ‘dom’ soms nieet ‘geveulloos’? Ik zette een vroagteken bie diee uutdrukking. Of herbergt diee uutdrukking een contradictio in terminis? Ik denke het. … Deurdoon, möör nieet dom!
