169 "Eén voor allen, allen voor één!"
“Ik wou weleens weten wat nou eigenlijk ‘de drie musketiers' zijn”, zei Eddy, en hij legde zijn lepel neer. “Je hebt het tegenwoordig ieder keer over die musketiers en over ‘dartele Jan’, maar wie zijn dat nou eigenlijk?”
Top legde ook zijn vork neer. “Luustert goed, wiej goat zoo noa het èten lekker met zien allen buten zitten en dan vertel ik oaver de driee musketiers. Möör wiej èèt eerst of. Ookee?”
Een half uurtje later zaten ze met hun allen heerlijk in de schaduw van een paar bruine beuken. Top zuchtte diep en hij begon: “’De driee musketiers’ is een serie verhalen, as roman uutegeven deur Alexandre Dumas. In het Frans ludt de titel ‘Les trois mousquetaires’. Een mousquetaire was een soldoat, ewoapend met een musket of schieetgeweer. Dat geweer is eneumd nöör de mannetjessperwer, diee namelijk musket of mosket heet. Diee roman van Dumas wier veur het eerst uutegeven in achttien vierenveertig, dus zon honderd dertig jöör terugge. De roman spölt in ongeveer zestien viefentwintig, dat is de tied van de gehate kardinaal Richelieu, konkelaer van groot formoat, en koning Lodewijk de dertienden, schuunsmärsjeerder van de boavenste planke volgens Richelieu. Veur diee koning wazzen de musketiers een soort eregärde. Oaver hun avonturen kui’j allemoale zelluf lèzen, want règelmoatig wordt diee herzieen uutegeven. De driee musketiers heet Aramis, Athos en Porthos. Richelieu is feitelijk de boef in de roman. Hee wil veurtdurend misbruuk maken van de kinderlijke onschuld van diee jonge Louis Treize. Deur de koning en zien vrouwe altied möör weer achterbaks te bekladden wil e de koning töt aftrejen dwingen, dan kan hee eigens het lèger goan anvoeren en de protestanten anvallen en de Engelsen versloan. Richelieu hef een hele knappe spionne en moordenares, Milady de Winter. Diee probeert natuurlijk de musketiers met haer charmes um de vinger te wikkelen, möör de jonges hebt haer deur. Veural D’Artagnan, diee zich bie de driee musketiers anslut, nemt haer nogal ens te grazen. Feitelijk is D’Artagnan de vierde musketier.
Iejluu merkt wel dat disse roman egeenieet zoverre van de Nederlandse werkelijkheid van noe of steet. Ik vinde oeluu, Eddy, Hans, René en oke Jan vergeliekböör met de musketiers en ‘därtele Jan’ en ik hoape dat iejluu oke as zoodoanig blieft gedragen.
Weet uule wat het motto was van diee keerls? “Eén voor allen, allen voor één!” Zoowat verzin iej nieet, uut zoowat lèèf iej! En döörumme neum ik oeluu zoo. Dat is gin compliment, dat is een constatering”.
Het was heel stil. De mannen begrepen het helemaal. Top zag dat ze verguld waren door de hun toegezwaaide lof. Hij hoopte dat ze begrepen dat er sinds de Franse koningen nog maar weinig veranderd was in regering, politiek, godsdienst, maatschappelijk bestel.
Er klonk een helikoptergeluid in de verte. Het naderde snel. Het waren Ineke en Peter met hun toestel. Ze liepen allemaal richting thuisplaat. “En hebt nieet het lef Ineke te vergelieken met Milady de Winter!” riep Top door het lawaai. Niemand hoorde het, merkte hij. Dat gaf niet. Hij kende zijn pappenheimers. Ze wisten dat ze erbij hoorden, dat niemand hen ooit verraden zou buiten de politiek en godsdienst.
Het was goed te zien dat Ineke in verwachting was. Haar buik bolde aardig. Hij kreeg plotseling tranen in de ogen. Hoe zou de wereld worden voor dit kind? En … hoe zou het geboren worden? Niet aan denken nu. Hij voelde zich gelukkig.
Even later kwam het busje van de Lathmer het erf oprijden. Het werd met vreugde door de musketiers begroet. Ze zochten hun spulletjes bij elkaar, namen voor die dag afscheid. Eddy fluisterde de andere twee iets in. Ze gingen bij de busdeur staan, namen hun petjes af. Eddy telde “één – twee – drie” en toen klonk uit hun monden: “Eén voor allen, allen voor één!”
