GDD XLVII Sterke Werkwoorden - Klasse IV - E - A - O-Ablaut

> Categorie: Grammatica Deventer dialect (GDD) Gepubliceerd: dinsdag 16 februari 2010

Klasse IV: E(ÈÈ) – A(AA) – O(OA)-Ablaut:

Gotisch: niman – Dèventers: nemmen – Onbepoalde Wieze: nemmen – Onvoltooid Deelwoord: nemmend(e) – Voltooid Deelwoord: enommen (enoamen) – As bievoeglijk naamwoord gebruukt: genommen – een genommen besluut.

Tegenwoordige Tied Duratief: ik nemme (nème) – iej nemt (nèèmt), nem (nèèm) iej – hee nemt (nèèmt) – beiden nemt (nèèmt) – wiej nemt (nèèmt) (nemme(n) of nème(n) wiej) – iejluu nemt (nèèmt) – zeeluu nemt (nèèmt).

NB: Enkeld bie dit veurbeeld wordt de lange vormen egeven. Der bint trouwens lange vormen zooas stèlen, brèken, bevèlen enz. , wöörvan hier gin korte vormen egeven wordt.

Dat geldt èvenzeer veur de Verleden Tied Duratief: ik namme – iej nammen (namen) – hee nam – beiden nammen (namen) – wiej nammen (namen) (namme(n) of name(n) wiej – iejluu nammen (namen) – zeeluu nammen (namen)

De vorm in het tweevold is gelieke an diee in het meervold. 

In de volgende veurbeelden wordt de vormen egeven van: Onbep. Wies – stam – 2de persoon enkelvold teg. tied - 3de persoon enkelvold teg. tied – verl. tied enk. – verl. tied meerv. – volt. deelw.

*****Nemmen – nem – nemt – nemt  – nam – nammen – enommen

**Kommen – kom – komt - komt – kwam – kwammen – ekommen

*Stèlen – stèèl – stèèlt – stel – stal – stalen – estoalen

*Brèken – brèèk – brèèkt – brek – brak – braken – ebroaken

*Bevèlen – bevèèl – bevèèlt – bevel – beval – bevalen – bevoalen

*Stèken – stèèk – stèèkt – stek – stak – staken – estoaken

***Mèten – mèèt – mèèt – met – mat – matten (moaten) – emoaten (emèten)

****Wrèken – wrèèk – wrèèkt – wrek – wrèèkten – wrèèkten – ewroaken

Sprèken – sprèèk – sprèèkt – sprek – sprak – spraken – esproaken

*****Verhèlen – verhèèl – verhèèlt – verhèèlt – verhèèlden – verhèèlden – verhoalen 

**Kommen is in het gotisch qiman, uut te sprèken as ‘kwimman’. Het had dus in het Dèventers ‘kwemmen’ kunnen luden.

*Disse werkwoorden hebt lange en korte klinkers in de ablaut.

***Mèten treffe wiej in het Dèventers an in St. Ww.-en – Kl. IV en V.

****Wrèken is in het Dèventers gemengd zwak; de Verleden Tied Duratief is namelijk zwak .

*****Verhèlen is oke gemengd zwak en kent nieet de vorm ‘hee verhel’; Nemmen kent de vorm ‘hee nem’ nieet.

 

Wij gebruiken één cookie, die essentieel is voor het functioneren van deze website. Lees meer: Privacy & cookies.

  Ik accepteer deze cookie.
EU Cookie Directive plugin by www.channeldigital.co.uk