Hiervandaan keek je ,,, Zomervakantie 1940
> Categorie: Een Deventer jongen in oorlogstijd
Gepubliceerd: dinsdag 13 oktober 2009
Hiervandaan keek je er boven op. Het was net een film. De 'Feldwebel' liep te gebaren, soldaten liepen heen en weer.Daar ging de bok met een balk in de takels naar een plaats in het midden tussen twee pijlers en werd de grond in geheid. Langzaam aan zag je in het water tussen de pijlers een houten gevaarte ontstaan.Zo ging dat dag in, dag uit. Vervelen deed het eigenlijk nooit. Spannend was het ook, want elk moment zouden de Engelsen kunnen komen met vliegtuigen om bommen te gooien. 's Avonds pakten de moffen al hun gereedschap bij elkaar en brachten dat in goederenwagens, die ze tot aan de brug reden. Zelf stelden ze zich op in rijen van drie, gooiden het geweer over de schouder en met de 'Feldwebel' voorop marcheerden ze over het Noorderplein en de Boxbergerweg naar de Schurenstraat, waar op de spoordijk de spoorwagens stonden, waar ze in sliepen. Onder het marcheren zongen ze liedjes als: "und wir fah...ren gegen Engeland, Engeland ..." en "Lili Marleen ...". Dat klonk allemaal hartstikke vrolijk, als ze marcheerden. Ze deden het nog driestemmig ook. Als hij met de marcherende moffen meegelopen was, ging hij naar huis, want er moest ook nog brood gegeten worden. Het eten was al wel op de bon, maar er was nog ruim voldoende, gelukkig maar, want hij had altijd honger.Soms hoorde je 's avonds ook zingen, als de WA ging marcheren om reclame te maken voor 'Volk en Vaderland', het blad van de NSB. Dan rende Gerrit met zijn broers de straat op, want dan kon je lachen. Die troep werd op een verschrikkelijke manier uitgejoeld, al was de motorpolitie er bij. Meestal was dat zo'n klein inspecteurtje in de zijspan van een motor met een gewone 'pit', zoals de jongens in Deventer een agent noemden, in het zadel. Dat inspecteurtje hield de gummiknuppel getrokken en als het te erg werd, sprong hij uit de zijspan en ramde hij er op los. Hij raakte nooit iemand, want de mensen stoven alle kanten op. Het was gek dat je er nooit moffen bij zag om de WA te helpen.Op een avond was het weer zo ver. Bij het Noorderplein pikte Gerrit de 'zwartpàkken' op. Ze liepen de Zwolseweg op, linksaf de Sallandstraat in, toen rechtsaf de Rijsweerdseweg door, naar de Radstakeweg. Eerst hielden de mensen zich aardig stil. Ze waren er al een beetje aan gewend. Maar toen begon het. Jongens als Gerrit begonnen plotseling met onrijpe appels te gooien. De mensen begonnen te lachen en te schreeuwen. Een WA-man werd geraakt. De troep stond meteen stil. Gerrit klom gauw in een vensterbank van de kleuterschool om beter te kunnen zien. Hij zag het inspecteurtje uit de zijspan springen en achter een jongen aan een huis in rennen, gummiknuppel in de hand. De mensen op straat luisterden, de WA-troep stelde zich weer opnieuw op. Toen klonk er een geschreeuw uit dat huis, alsof er iemand vermoord werd, en je hoorde het geluid van een zwiepende en rakende gummistok. Toen werd het heel stil. Even later stapte het inspecteurtje naar buiten, stond stil op de stoep en keek rond of hij zeggen wilde: "Laat dit een lesje zijn." Hij stapte in, liet de motor aanslaan en daar ging de stoet weer: "WA marcheert voor Volk en Vaderland ..." Toen ze om de hoek in de Radstakeweg verdwenen waren, kwam er een lachende jongenskop om het hoekje van de deur van dat huis kijken. Gerrit rende er heen. "Kun je nog lachen?" vroeg hij. "Natuurlijk, hij heeft mij niet eens geraakt. Hij zei alleen maar dat ik stil moest zijn en toen begon hijzelf te gillen en op de spijlen van de trap naar boven te slaan. Het is een hartstikke fijne kerel." Gerrit lachte hard mee. "Dus, de Deventer politie kun je blijkbaar nog wel hebben", zei hij. "Dat weet ik niet, maar dat kleine kereltje met die twee sterretjes is in ieder geval een goeie; die moeten ze bewaren." En de jongen barstte weer in lachen uit.Gerrit liep naar huis. Hij had respect gekregen voor de Deventer 'pitten' en zeker voor die ene kleine inspecteur. Hoe zou die heten?Thuis gekomen vertelde hij dit verhaal. Zijn vader lachte zo hard dat hem de tranen over de wangen liepen. "Blijf toch maar voorzichtig", zei hij.
