Strieker
Toen het meisje haar moeder vroeg, wat ze op school bij Handwerken het eerst had moeten breien, kreeg zij als antwoord: "Ik g'leuve een striekeband". Wat of dat nu wel was, wilde het kind weten. En moeder legde geduldig uit, dat zij in haar jeugd mutsen had moeten dragen, waar het haar zoveel mogelijk onder verdwijnen moest. Daarom droegen de meisjes, maar ook de vrouwen, een gebreide band in het haar, om dat haar goed en glad bijeen te houden. "Maar waarom heette die band nou een striekeband?" wilde het kind weten. Moeder wist het antwoord niet. Het meisje werd vrouw, haar vraag vergat ze; daardoor kreeg zij veertig jaar lang geen antwoord op de vraag: Waarom heet een striekeband 'striekeband'?
Omdat ze van haar eigen taal, een Saksisch dialect, hield, werd ze lid van een dialectvereniging. Daar las op een van de bijeenkomsten een lid voor uit eigen werk. Het was een verhaal, getiteld 'De Striekerd'. Het ging over een man, wiens vrouw rimmetiek (reumatiek) had. De man bleek krachten te bezitten, die de reumatische pijnen konden verzachten. Als hij met zijn handen langs de ledematen van zijn vrouw streek zonder haar aan te raken, gleed er een gloed van warmte over haar huid. En zo kon hij de liefde die hij voor haar koesterde concrete warme gestalte geven. Deze striekerd of strieker, letterlijk vertaald strijker, kon zijn vrouw niet genezen, maar hij kon haar pijnen wel verlichten. Zij, de genietster van dit verhaal, had nooit geweten dat een magnetiseur in haar dialect een strieker genoemd werd. Ze vond het verhaal dus driedubbel mooi: het was romantisch en daar hield ze van, ze had een woord erbij geleerd en ze wilde overal altijd "iets van meenemem", en ze herinnerde zich plotseling het woord 'striekeband' en dacht het antwoord gevonden te hebben op de vraag: "Waarom heet een striekeband 'striekeband'? Natuurlijk, onder die band werd het haar glad gestreken. Het was strieken - streek - gestreken! Een striekeband was om het haar glad te kunnen strieken. Zo kwam ze in de pauze van die voorleesmorgen opgetogen naast me zitten. "Ik wete wöör striekeband vort kump". "Loat möör is heuren", zei ik. Ik kreeg de hele geschiedenis te horen. Ik vond het knap gevonden, maar ... . "O wee", zei ze, "je prijst me eerst en nu ga je zeggen, hoe mis ik het hebben kan". Ik antwoordde dat dat niet mijn bedoeling was, maar dat het verhaal nog een vervolg had.
"In het Middelnederlands werd een vrouwenmuts ook wel 'striket' of 'sterket' genoemd, misschien afgeleid van 'ster' of 'star', dat is hetzelfde als 'strak'. Dit is dus een aanvulling op wat jij ontdekt hebt. Maar er is nog meer. Er lopen waarschijnlijk ook twee betekenissen van strijken en strikken door elkaar: strijken, strieken, met de verleden tijd streek, is glad maken of ergens over glijden; daar komt 'De Striekerd' vandaan. Strikken, in sommige Saksische dialecten strieken, in het Duits stricken, in het Deens strikke, is breien. Een strik of een strieke is namelijk een lus. En wie als maar lusjes strikt of breit is aan het strieken. Ik vermoed dat in 'striekeband' de twee betekenissen van strieken door elkaar lopen, de sterke vorm en de zwakke vorm, strikken - strikte - gestrikt. Hoe het ook zij, jij hebt jezelf bewezen, dat vragen stellen zeer ontwikkelend kan werken, vooral als je een antwoord vindt. Want dan wordt niet enkel je denken geactiveerd en daarmee je taal, maar ook wordt je weetgierigheid bevredigd".
De pauze was voorbij. Zij stond op om naar haar plaats te gaan. Onder het weglopen zei ze: "Feitelijk ben jij ook een striekerd". Het klonk als een compliment.
