Wodan
Woensdag de viefden van november tweeduzend veertiene rejen mien vrouwe en ik met de auto oaver de Aa Ene nöör Hengel oftewel Hengelo in Oaveriessel. Ongemerkt kwam ik weer oaver onze taal an het denken. Het Oostnederlands gef noe ene keer een boel ankneupingspunten met het taalgebruuk in het verlejen en dus met de indogermaanse bron van het Nedersaksisch en dat blif mien beujen. Zoo kwam ik noe te denken oaver de dagen van de wèke en hun namen. Ik wete dat dinsdag, woensdag, donderdag, vriedag en zoaterdag namen bint diee van boaveneerdse en boavenmenselijke figuren ofkomstig bint. Ik kwamme bie het noagoan van diee namen natuurlijk in dinsdag Tyr tegen, in woensdag Wodan, in donderdag Donar, in vriedag Frya en in zoaterdag Saturnus. Wöörumme in zoaterdag de Romeinse god van de landbouw is verwerkt en in diee andere dagen Germaanse goden, is mien nooit dudelijk ewest en döör za’k oke wel nooit achterkommen.
Oaver woensdag weet ik deur deduceren en combineren langzamerhand steeds meer, wat ik onder het riejen es èven heel goed op een rietjen zetten kan. Ik herinnere mien dat op de eerste woensdag van mei de boerenmeiden en -knechts van stee veranderen konden en ik lazze döör ens een ärtikeltjen in het Twents oaver dat diee oavergang “op den eersten goosdag in bleujmoand” plaats had. Mien slotsom: goosdag is hetzelde as woensdag. Goosdag is de samentrekking van godensdag en dat mot hetzelde wèèn as wodensdag of wodansdag. Woensdag is de samentrekking van wodensdag en dat mot wel hetzelde wèèn as godensdag. Alleen in spelling bint god(en) en wod(an) in hun stam verschillend. As boavenmenselijke figuur bint ze dezelden of hetzelde, uutgoande van mien wetenschap dat god in beginsel neutraal is en nieet manlijk. Ook het verschil in spelling en uutspraak bie hoede en woede acht ik döörmee verklöörd. Beiden woorden hebt de kern –od- of -oed- (-ud- in het oldindisch). Dat spellingverschil hef ook betekenisverschil opelèverd: hoede noast woede, want Wodan is èvenals God een beschermer of hoeder en een straffer of ‘woeder’.
Mien fantasie geet nog verder. G, H, en W komt uut dezelde oerklanke, diee in tekens weeregeven worden kan met hw-, g-, gw-, chw-. Twee veurbeelden schieet mien direkt te binnen: de eigennamen De Gaulle en Van (de) Wal(le); Aa (Aach) en Achwa en Water. President De Gaulle kump uut de grensstreek tussen Gallië en Vlaanderen en zien name is het Gallisch veur De Walle of Van de Wal. Achwa, oke espeld Ahwa en Ahua, wat stromend water beduudt in het germaans, hef zich ontwikkeld töt Aach en Aa, namen veur rivieren en bèken in Nederland en Duutsland bieveurbeeld an de ene kante en töt Water of Wasser, oke in Nederland en Duutsland, an de andere kante. En vergeliek ook es Gal(lië) met Wal(lonië).
Het kan bienoa nieet anders, Wodan heetten eerst, in de oertied, Huotan of Gwodan en het woord hef zich esplitst in Godan en Wodan. Ik vind het wel mooi dat de boavenmenselijke figuur uut het christendom een neutraale ongeslachtelijke figuur is ewest, man noch vrouwe. Het christendom hef hem herschapen töt een man! Ook mooi dat God(an) de Goede en de Hoeder is. Wodan blif de Woeder, anvoerder van de goden wöörof iej bange veur wèzen mosten. Jammer, dat de christenen van hun god ook vake een ‘straffer’ maakt.
Ik hoape da’j beseft da’j ook disse wetenschap met een körreltjen zolt nemmen mot, zooas zoovölle zoogeneumde historische sproakkunst, verzonnen deur mensen as mien, want met mekäre wete wiej der allemoale niks van. Taalwetenschap is noe ene keer gin natuurwetenschap, al behandele wiej het wel zoo. Taal is gin wetenschap, het is een WONDER dadde wiej nieet verklören könt.
God en Wodan bint hetzelde, döör bi’k van oavertuugd. En as boavennatuurlijke wèzens bestoat ze nieet! Möör wat het bint, weet ik nieet, en dat hoof ik ook nieet te weten! Ik wete enkeld dat het in mien bruust, het wonder dat LÈVEN heet. Wodan, bedankt veur de inspiratie op disse rit!
